- Wyróżnia się następujące typy przemocy w rodzinie:
1) Przemoc wobec małżonka
2) Przemoc wobec dziecka
3) Przemoc wobec rodzeństwa
4) Przemoc wobec rodziców
5) Zaniedbywanie i przemoc wobec osób w podeszłym wieku.
- Wyróżnia się cztery formy przemocy w rodzinie:
1) przemoc fizyczna – jest to naruszenie nietykalności fizycznej. Należy do niej:
- szarpanie
- kopanie
- popychanie
- obezwładnianie
- duszenie
- odpychanie
- krępowanie ruchów
- policzkowanie
- szczypanie
- ciągniecie za włosy
- bicie otwartą ręką lub pięściami
- bicie różnymi przedmiotami
- przypalanie papierosem
- topienie
- polewanie substancjami żrącymi
- użycie broni
- pozostawienie w niebezpiecznym miejscu
- nieudzielenie niezbędnej pomocy.
2) przemoc psychiczna – to naruszenie godności osobistej ofiary.
- wyśmiewanie opinii, poglądów, przekonań, religii, pochodzenia
- narzucanie swojego zdania, poglądów
- wyzywanie, używanie wulgarnych epitetów
- poniżanie, upokarzanie
- zawstydzanie
- stosowanie gróźb, szantażowanie
- stałe ocenianie i krytykowanie
- wmawianie choroby psychicznej
- kontrolowanie
- izolowanie, ograniczanie kontaktów z innymi ludźmi
- wymuszanie posłuszeństwa i podporządkowania
- ograniczanie snu, pożywienia i schronienia.
3) przemoc seksualna – naruszenie intymności.
- gwałt
- wymuszanie pożycia seksualnego
- wymuszanie nieakceptowanych zachowań seksualnych, nieakceptowanych pieszczot i praktyk seksualnych
- zmuszanie do seksu z osobami trzecimi
- sadyzm w pożyciu
- krytyka preferencji seksualnych
- wyśmiewanie wyglądu, ciała
- wyśmiewanie seksualności przy osobach trzecich
- chwalenie się swoimi podbojami seksualnymi
- zachowania seksualne wobec innych osób.
4) przemoc ekonomiczna – czyli naruszenie własności.
- okradanie, zabieranie pieniędzy
- niełożenie na utrzymanie rodziny
- kontrolowanie wszystkich wydatków
- uniemożliwianie podjęcia pracy zarobkowej
- niezaspokajanie podstawowych, materialnych potrzeb rodziny
- zaciąganie długów i kredytów bez zgody współmałżonka, zmuszanie do pożyczek
- niszczenie rzeczy, kradzież, sprzedawanie wspólnych rzeczy bez uzgodnienia
- uniemożliwianie korzystania z pomieszczeń niezbędnych do zaspakajania potrzeb (np. kuchnia, łazienka).
4a) zaniedbanie – jest odmianą przemocy ekonomicznej, polegającą na naruszeniu obowiązku do opieki ze strony osób bliskich.
Wyróżnia się:
zaniedbanie emocjonalno-intelektualne: brak zrozumienia, brak fizycznego wyrażania uczuć, brak słownego wyrażania uczuć, brak wsparcia emocjonalnego, brak stymulacji;
oraz zaniedbanie fizyczne: brak ochrony, nieadekwatna higiena i brak opieki medycznej, niedawanie środków na utrzymanie, pozbawianie jedzenia, ubrania, schronienia, brak pomocy w chorobie, nieudzielenie pomocy, uniemożliwianie dostępu do miejsc zaspokojenia podstawowych potrzeb: mieszkania, kuchni, łazienki, łóżka, itp.
- Skutki przemocy:
Stosowanie przemocy niesie dla ofiary wiele konsekwencji, takich, które ponosi teraz, w chwili obecnej, ale też odległych w czasie, które będą jej „towarzyszyć” na przestrzeni wielu lat.
1) Skutki przemocy fizycznej:
- uszkodzenia ciała (np. urazy, rany, złamania, stłuczenia, zadrapania, siniaki, poparzenia)
- choroby w wyniku powikłań i stresu
- zespół stresu pourazowego
- życie w chronicznym stresie, poczuciu zagrożenia, strachu, lęku
- napady paniki
- bezsenność
- zaburzenia psychosomatyczne.
2) Skutki przemocy psychicznej:
- zniszczenie poczucia mocy sprawczej ofiary
- zniszczenie jej poczucia własnej wartości i godności
- uniemożliwienie podjęcia jakichkolwiek działań niezgodnych z zasadą posłuszeństwa, osłabienie psychicznych i fizycznych zdolności stawiania oporu oraz wyrobienie przekonania o daremności jego stawiania
- odizolowanie od zewnętrznych źródeł wsparcia, całkowite uzależnienie ofiary od prześladowcy
- stały strach
- utrata nadziei
- ciągły stres
- zaburzenia snu
- choroby psychosomatyczne.
3) Skutki przemocy seksualnej:
- obrażenia fizyczne
- ból i cierpienie
- obniżona samoocena i poczucie własnej wartości
- utrata poczucia atrakcyjności
- utrata poczucia godności
- zaburzenia seksualne, oziębłość, zamknięcie się na sprawy seksualne (lęk, strach, unikanie seksu)
- uogólniona niechęć i obawa do przedstawicieli płci sprawcy przemocy.
4) Skutki przemocy ekonomicznej:
- całkowita zależność finansowa od sprawcy
- niezaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych
- ubóstwo
- znalezienie się bez środków do życia
- zniszczenie poczucia własnej godności i wartości
- brak poczucia bezpieczeństwa
- brak wykształconych potrzeb wyższego rzędu
- dyskryminacja
- ograniczenie kontaktów z innymi, izolacja społeczna.
